ادبیات کودک و نوجوان؛ سبقت ترجمه از نوشتارهای وطنی
تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۲۱۶۴۶
شعر و داستان کودک و نوجوان در ایران نسبت به آن‌چه در جهان می‌گذرد عقب‌ماندگی‌هایی دارد اما انگیزه و امکاناتی هست که می‌توان این وضعیت را متحول ساخت.
کتاب دیرزمانی است به عنوان یک شاخص عمل می‌کند، به خصوص اکنون که نیاز به آگاهی بیشتر به چشم می‌آید. علاوه بر این، یکی از مولفه‌های رشدیافتگی فرهنگ هر ملتی، میزان علاقه‌مندی آن ملت به کتاب و کتابخوانی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نامگذاری روز (۲۴ آبان) و هفته‌ای برای کتاب و کتابخوانی (۲۱ تا ۲۶ آبان) بهانه‌ای است برای این که بیاندیشیم زمینه ترویج کتابخوانی چگونه فراهم می‌آید. بسیاری می‌گویند کتابخوانی را باید از خردسالی آموخت و درونی ساخت.
در این زمینه پژوهشگر ایران اکونومیست گفت‌وگویی با «کبری بابایی» و «طیبه شامانی» نویسنده و شاعر حوزه کودک و نوجوان داشته که در ادامه متن آن را می‌خوانید:
در حوزه شعر و داستان کودک کجای دنیا ایستاده‌ایم؟
بابایی نویسنده حوزه کودک در خصوص جایگاه ایران در حوزه نشر کتاب کودک و نوجوان می‌گوید: اگر بخواهم خوشبینانه به ماجرا نگاه کنم باید بگویم ما نویسندگان معتبر و ارزشمندی داریم که سرمایه‌های ادبیات کودک و نوجوان هستند. در سال‌های اخیر هم نسلی از شاعران و نویسندگان جوان به این حوزه وارد شده‌اند که حضورشان نویدبخش است. اما اگر واقع‌بین باشم باید بگویم حتی با وجود این سرمایه‌های ادبی، ادبیات کودک و نوجوان ایران نتوانسته است جایگاه خوبی در حوزه ادبیات کودک در جهان داشته باشد.
علاوه بر ضعف در نوآوری و ایده‌پردازی ادبیات کودک که موجب شده کتاب‌های ترجمه‌ای با اقبال بیشتری مواجه شود، نمی‌توان از تبلیغات پرزرق و برق آثار خارجی چشم پوشید
بابایی معتقد است: برخی از نویسندگان در حوزه ایده‌پردازی و تخیل و برخی در زمینه پرداخت ضعف‌های مشهود دارند، همچنین نوآوری و ابتکار هم در آثار آنان کمتر دیده می‌شود. شاید یکی از دلایل اقبال مخاطبان کودک و نوجوان به کتاب‌های ترجمه همین نکات باشد. البته نمی‌توان از تبلیغات گسترده برای کتاب‌های ترجمه و چاپ‌های پر زرق و برق شان هم چشم‌پوشی کرد. اما متاسفانه در مجموع باید پذیرفت ما در حوزه تالیف، چاپ و توزیع عملکرد قابل قبولی نداشته‌ایم و همین مساله ادبیات ما را عقب نگه داشته است.
بابایی: ما به عنوان کشوری که مهد شعر هستیم نتوانسته‌ایم برای شعر کودک و نوجوان حتی در کشور خودمان جایگاه قابل قبولی ایجاد کنیم
به گفته این شاعر حوزه کودک و نوجوان، در حوزه شعر هم تنها بخشی از ادبیات کودک، یعنی ادبیات خردسال مخاطب نسبی دارد و شعر کودک و نوجوان در قسمت‌های خاکستری قرار می‌گیرد. بررسی جایگاه شعر ایران در ادبیات جهان چندان ممکن نیست. چرا که ترجمه بخشی از امکانات شعر را از دسترس خارج می‌کند. همچنین نگاه ادبیات به شعر در کشورهای مختلف متفاوت است. به هر حال ما به عنوان کشوری که مهد شعر هستیم نتوانسته‌ایم برای شعر کودک و نوجوان حتی در کشور خودمان جایگاه قابل قبولی ایجاد کنیم. پس بررسی این جایگاه در جهان نیز کاملا بی‌مورد است.
همچنین شامانی معتقد است گام‌هایی برای ارتقای جایگاه ادبیات در میان کودکان و نوجوانان برداشته شده است اما این تلاش‌ها کافی نیست و نیاز به توجه بیشتری در این زمینه وجود دارد و این حمایت مدیران فرهنگی را می‌طلبد.
اوضاع چاپ و نشر چگونه است؟
بابایی با انتقاد از پروسه پیچیده چاپ کتاب در حوزه کتاب کودکان می‌گوید: کار در حوزه کتاب کودک، عمر طولانی و صبر زیاد می‌خواهد. چه بسا کتاب‌هایی که سال‌ها زیر چاپ می‌مانند یا در چرخه چاپ گرفتار می‌شوند. وقتی هم به چاپ می‌رسند که دیگر مخاطبان اصلی‌شان بزرگسال شده‌اند و عملا نسل بعدی باید آنها را بخواند.
به گفته وی، با وجود تیراژ پایین، خیلی از کتاب‌ها در همان تیراژ اول می‌مانند و همین نکته می‌تواند باعث شود نویسنده‌ها بی‌انگیزه شوند. اما چون فعالیت‌های فرهنگی یک جورهایی دل را درگیر می‌کنند و مهم‌تر از آن شیرینی کار برای کودک و نوجوان باعث می‌شود همچنان دوستان بسیاری در این زمینه بمانند و همچنان قلم بزنند. حمایت از بازار نشر و کمک به کاهش قیمت کتاب اتفاقی است که جامعه ادبیات بسیار به آن نیاز دارد.
شامانی: امروز شاعر یا نویسنده‌هایی داریم که تنها برای خردسال اثر خلق می‌کنند و نیز وجود ناشران تخصصی نشان‌دهنده بهبود اوضاع در زمینه ادبیات کودک است
شامانی در خصوص وضعیت چاپ کتاب در حوزه کودک بیان می‌دارد: وضعیت چاپ کتاب در حوزه کودک نسبت به سال‌های قبل از انقلاب پیشرفت بهتر و بیشتری داشته است به طوری که هنرمندان و ناشران به سمت تخصصی شدن کارهایشان می‌روند برای نمونه شاعر یا نویسنده‌ای تنها برای خردسال اثر خلق می‌کند و در مقابل هنرمندانی داریم که کار تخصصی‌شان برای نوجوان است. وجود ناشران تخصصی هم گواه این مهم است.
با این حال این نویسنده حوزه کودکان به انتقادها از عملکرد دولت در خصوص نحوه تامین و قیمت کاغذ در سال‌های اخیر اشاره کرده و معتقد است این اقدام باعث تعطیلی بسیاری از نشریات و انتشارات شده است.
باید و نبایدهای ترویج کتابخوانی در میان کودکان
بابایی در پاسخ این سوال که چگونه می توان به گسترش فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در میان کودکان و نوجوانان کمک کرد؟ می‌گوید: گاهی هیچ کاری نکردن موثرتر است. پرهیز از چاپ کارهای فرمایشی و سفارشی، خودداری از آموزش صرف با ابزار ادبیات، پرهیز از برگزاری ویژه‌برنامه‌ها و جشنواره‌های سطحی و کم‌عمق به‌خودی‌خود می‌تواند، موثر باشد. در کنار این پرهیزها، آزاد گذاشتن کودک در انتخاب کتاب‌های مورد نظرش، ایجاد فضایی شاد برای مطالعه، تبدیل زمان مطالعه به زمانی برای لذت بردن و ... کاری است که والدین و اولیای تربیتی می‌توانند انجام بدهند.
نویسنده کودک و نوجوان می‌افزاید: دولت با حمایت از همه طیف‌های شاعران و نویسندگان می‌تواند امکان رشد را برای همه اهالی ادبیات کودک و نوجوان ایجاد کند. برگزاری جشنواره‌های ادبی به‌دور از در نظر گرفتن گروه‌بندی‌ها و فضاهای فکری که فضای رقابتی مطلوب بین مولفان ایجاد می‌کند می‌تواند به رشد ادبیات منجر شود. ایجاد فضای تعامل با نویسندگان خارجی و تبادل تجربه، برگزاری برنامه‌های بین‌المللی، تبلیغات کتاب‌ها، معرفی کتاب‌ها به مخاطب، تجهیز کتابخانه‌های مراکز کانون پرورش فکری کودکان، نوجوانان نهاد کتابخانه‌های عمومی و مدارس، ایجاد فضای گفت‌وگوی مولفان با مخاطبان در نشست‌های ادبی و ... از اقداماتی است که می‌تواند از سوی نهادهای دولتی، وزارت ارشاد و آموزش‌وپرورش سازماندهی شود.
اگر زنگ کتاب در مدارس به صدا درآید و نگرش معلمان ادبیات در مدارس اصلاح شود، اگر رویکرد کتاب‌های درسی تغییر کند، اگر ناشران با شعر آشتی کنند و ... تحول در حوزه کتابخوانی اتفاق خواهد افتاد
شامانی ایجاد زنگ کتاب در مدرسه، تسهیل در خرید کتاب برای خانواده‌ها، برگزاری مسابقات و جشنواره‌ها در زمینه کتاب را از جمله اقدامات مهم در توسعه فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در میان کودکان می‌داند. به گفته وی، برگزاری جلسات شعر کودک هم به غنی شدن شعر کمک بسیاری کرده است. در این زمینه استاد رحماندوست در خانه شاعران جلسات بسیاری را حتی در دوران کرونا به صورت مجازی برگزار کرده است و همچنان ادامه دارد و از اکثر شهرهای ایران نویسندگان کودک و نوجوان عضو این گروه هستند.
به گفته بابایی در دوره‌ای که اغلب ناشران تمایلی به چاپ شعر ندارند، در دوره‌ای که بیشتر مخاطبان، مخاطب شعر خردسال هستند که با انگیزه والدین به کتاب دسترسی پیدا می‌کنند، در دوره‌ای که مخاطب کودک و نوجوان به‌ندرت به سراغ مجموعه‌های شعر می‌رود و اگر هم برود شعر بزرگسال می‌خواند و ... کارهای زیادی باید انجام داد تا تازه به نقطه صفر برسیم.
بابایی در نقطه پایانی گفت‌وگویش تاکید می‌کند: اگر به آثار مولفان ایرانی توجه شود، اگر به مساله تبلیغات اهمیت داده شود، اگر نگرش معلمان ادبیات در مدارس اصلاح شود، اگر رویکرد کتاب‌های درسی تغییر کند، اگر حمایت عمومی چه از طرف نهادهای دولتی و چه از طرف نهادهای خصوصی و خانواده‌ها از حوزه ادبیات کودک و نوجوان بیشتر شود، اگر ناشران با شعر آشتی کنند، اگر شاعران به‌روز و قوی‌تر شوند، تحول در حوزه کتابخوانی و پرورش نسلی فهیم و آگاه اتفاق خواهد افتاد.
منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: ادبیات کودک و نوجوان ، اختصاصی ایرنا ، کتابخوانی ، طرح های ترویجی کتابخوانیمنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: ادبیات کودک و نوجوان اختصاصی ایرنا کتابخوانی طرح های ترویجی کتابخوانی ادبیات کودک و نوجوان حوزه کودک و نوجوان میان کودکان حوزه کتاب شعر کودک کتاب ها سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۲۱۶۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سهم سازمان سینمایی از نمایشگاه کتاب
به گزارش خبرگزاری مهر، نمایشگاه سی‌وپنجم کتاب تهران از امروز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت فعالیت‌های خود را به صورت رسمی آغاز کرده است و غرفه سازمان سینمایی با بیش از ۱۵۰ عنوان کتاب تخصصی در حوزه سینما، در این دوره میزبان علاقه‌مندان به کتاب‌های سینمایی است و مؤسسات تابعه این سازمان هر یک آثار تخصصی حوزه خود را در این غرفه عرضه خواهند کرد.
مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی با ۲۲ عنوان کتاب، انجمن سینمای جوانان ایران با ۱۶ عنوان و بنیاد سینمایی فارابی با ۱۲۰ عنوان کتاب شامل ۱۰۰ عنوان از آثار قدیمی و ۲۰ عنوان جدید در نمایشگاه بین المللی تهران حضور دارند.
غرفه سازمان سینمایی کشور با هدف عرضه آخرین کتاب‌های منتشر شده از سوی مراکز تابعه سازمان سینمایی به علاقه‌مندان حوزه کتاب ارائه شده است و با برنامه‌ریزی صورت گرفته امسال، جمعی از هنرمندان سینما نیز در مدت برگزاری نمایشگاه در این غرفه حضور خواهند داشت.
کتاب‌های ارائه شده در این غرفه با توجه به نیازهای جامعه کتابخوان کشور و علاقه‌مندان رشته‌های مختلف سینمایی در حوزه‌های گوناگون تدوین و آماده شده است. از آنجا که یکی از دغدغه‌های مسؤولان سینمایی کشور، بحث عدالت فرهنگی در ابعاد مختف آن بوده و یکی از مشخصات آن مباحث آموزشی و تحلیلی به‌ویژه در حوزه کتاب محسوب می‌شود، امسال نیز مانند سال‌های گذشته سازمان‌های تابعه با مجموعه‌ای جذاب و کاربردی از کتاب‌های آموزشی تحلیلی سینما که توسط اساتید تألیف و ترجمه شده اند در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران حضور خواهند داشت.
کتاب‌های ارائه شده از سوی سازمان سینمایی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، طیف گسترده و چشمگیری از انواع و اقسام کتاب‌های گوناگون با محوریت مباحث سینما را در بر می‌گیرد که قطعاً برای علاقه‌مندان و دوستداران سینما راهگشا خواهد بود. این آثار منتخبی از کتاب‌هایی است که در سال گذشته در حوزه کارگردانی، فیلمنامه نویسی، فیلمبرداری پیشرفته، استفاده از جلوه‌های ویژه کامپیوتری در سینما، انیمیشن، مستندسازی و غیره به زیور طبع آراسته شده اند.
رشد و گسترش حوزه انتشارات و دست پر سازمان سینمایی کشور در این دوره نمایشگاه کتاب تهران، برآیند رویکرد و اهتمام ویژه به حوزه پژوهش، انتشارات و تالیفات سینمایی است که طی سه ساله اخیر صورت گرفته است.
در همین راستا انجمن سینمای جوانان ایران با ترکیبی متنوع از کتاب‌های تخصصی در حوزه سینمای کوتاه، در قالب این رویداد میزبان علاقه‌مندان خواهد بود.
آثار عرضه شده از سوی انجمن سینمای جوانان در سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عبارتند از «ژانر در فیلم کوتاه» مجموعه مقالاتی به دبیری علمی رامتین شهبازی، «مدیریت تولید فیلم» به قلم محمدرضا پاسدار، مجموعه ۲ جلدی «تاریخ هنر برای فیلمسازان» نوشته گیلیان مک ایور با ترجمه مجید کیانیان، «فیلم کوتاه، سپهر بلند» مجموعه مقالاتی به دبیری منصور براهیمی، «ساخت فیلم کوتاه با بودجه صفر» نوشته ریزان هاوس با ترجمه مجید کیانیان، «داستان در فیلم کوتاه» نوشته ریک بیرستو با ترجمه پیمان فلاحی، «نوشتن فیلم کوتاه» نوشته پاتریسیا کوپر با ترجمه پیمان فلاحی، «داستان‌گویی در فیلم کوتاه» به قلم سعید عقیقی، «ساختن یک فیلم کوتاه» نوشته روبرتو مولیترنی با ترجمه صنم نادری، «درباره عکاسی» نوشته سوزان سونتاک با ترجمه فرزانه طاهری، «عکاسی و روان کاوی» نوشته استفن بری با ترجمه زهرا پژوتن و صمد قربان‌زاده، «کشف فیلم کوتاه» به قلم سینیتا فلاندو با ترجمه پیمان فلاحی، «ترکی‌بندی تصویر در سینما و تلویزیون» نوشته پیتر وارد با ترجمه حمید احمدی لاری و «هنر فیلم کوتاه داستانی» نوشته ریچارد راسکین با ترجمه پیمان شوقی.
علاقه‌مندان به سینمای کوتاه می‌توانند در ایام برگزاری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مصلای تهران، با مراجعه به غرفه سازمان سینمایی، ضمن اطلاع از تازه‌ترین فعالیت‌های مطالعاتی و پژوهشی انجمن سینمای جوانان ایران نسبت به تهیه آثار فوق اقدام کنند.
سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از امروز تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در مصلی امام خمینی (ره) برگزار می‌شود و سازمان سینمایی در شبستان اصلی مصلای تهران، سالن ۳، راهروی شماره ۱۵، غرفه شماره ۲۷۵ پذیرای خانواده سینما، اساتید، دانشجویان، پژوهشگران و عموم علاقه‌مندان هنر هفتم است.
کد خبر 6100726
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد